Neleri çevirip neleri çevirmediğimiz kısmına gelirsek… İşte burası biraz da bizim elimize kalmış bir durum oluyor. Örnek vermek gerekirse…

Çevirdiklerimiz: Organizasyon isimleri, herhangi bir oluşum ismi, bölge isimleri, dağ ve nehir gibi coğrafi yerlerin isimleri, lakaplar
Çevirmediklerimiz: Soyadları, şehir isimleri, bir anlamı olsa bile kişi ismi olarak verilmiş sözcükler

Yukarıda da belirttiğimiz üzere bazı durumlarda karşılık olacak güzel bir çeviri bulamayabiliyor ve bulana kadar olduğu haliyle bırakabiliyoruz. Bunun dışında içimize sindiği şekliyle elimizden geldiği kadar terimi çevirmeye çalışıyoruz. Peki bunu neden mi yapıyoruz? Çünkü Lorekeeper olarak yazılarımızın her birine adeta birer hikâyeymiş, birer kitap sayfasıymış gibi yaklaşıyoruz. Bir kitabın Türkçe çevirisinde nasıl yabancı terim görülmesi hoş olmaz ise aynı şekilde tarihçelerimizde ve benzer yazılarımızda da bu şekilde bir yaklaşım sergileyerek orijinal anlamı karşılayacak şekilde çeviri yapmayı tercih ediyoruz. Aynı zamanda yapılan bu çevirilerin üzerine fare imleci ile geldiğinizde orijinallerini gösterecek şekilde notlar alıyoruz ki yazılarımıza aşina değilseniz okumakta kolaylık sağlayabilsin.

Çevirmediklerimiz kısmına bu noktada değinmek gerektiğini düşünüyoruz. Soyadları çevirmeyi pek uygun bulmuyoruz zira düşündüğümüzde nasıl ki herhangi bir kitabın kahramanı olabilecek John Brown adındaki bir karakteri John Kahverengi veya çokça bildiğimiz Harry Potter’ı Harry Çömlekçi olarak görmek istemiyorsak karakterleri de özgün soyadları ile yazmayı tercih ediyoruz. Ancak bu noktada şöyle küçük bir detaya değinmekte fayda var: Aslen Warcraft ile ilgili herhangi bir yazıda bunları çevirmemiz gerekiyor çünkü Blizzard’ın kendisi bu işi resmi olarak yapıyor (Bkz. İngilizce – Illidan Stormrage, Almanca – Illidan Sturmgrimm, İtalyanca – Illidan Grantempesta, Fransızca – Illidan Hulorage vb) ve bunu sadece soyadları ile sınırlandırmayıp oyun içerisindeki her şeyi çeviriyorlar. Evet, buna şehir isimleri de dahil -ki biz bunları çokça aşina olduğumuz için çevirmiyoruz; yoksa Stormwind’e Fırtınayeli demeyi bizler de isteriz ancak nasıl ki New York’a Yeni York demiyorsak bunu da şimdilik olduğu gibi bırakmayı uygun görüyoruz.

Oldukça büyük anlaşmazlık yaratabileceğini düşünerek tamamen takma isimlerden oluşan Metal Gear Solid yazılarımızı da burada çevirmediklerimiz olarak örnek verebiliriz. “Liquid Snake”e “Sıvı Yılan” diyebiliriz ancak şu noktada pek içimize sinmediğinden bırakmak istedik. Sonrası için bir değişikliğe gider miyiz, bunu ancak zaman gösterir.

Şimdi de çevirdiklerimize bir değinelim. Dediğimiz gibi oluşum isimlerini çevirmeyi uygun görüyoruz. Buna en popüler örnek olarak yine Warcraft’tan “Burning Legion” için kullandığımız “Yakan Lejyon”u gösterebiliriz. Peki neden “Yanan Lejyon” değil de “Yakan Lejyon” dedik? Warcraft Chronicle – Volume I kitabında da sayfalarca anlatıldığı üzere titan Sargeras’ın bu oluşumu yaratmaktaki amacı evreni yakarak yok edip baştan inşa etmek olduğundan kendisi yanan bir lejyondan değil, ulaşabildiği her yeri ve her şeyi yakan bir lejyondan bahsedildiğini görüyoruz. Bu sebepten ötürü de çevirimizi bu şekilde yapmayı tercih ettik. Yine aynı şekilde cüce kralı Magni Bronzebeard’dan bahsederken soyadı olarak kullanıldığında olduğu gibi bırakırken “Bronzebeard” klanından bahsederken “Tunçsakal” demeyi uygun bulduk. Bir diğer örnekte ise olayı tamamen masalsı bir boyuta taşıdık. “War of the Three Hammers” adındaki olayı anlatırken Türkçeye uygun çevirebilmek için “Üç Çekiç Savaşı” dememiz gerekiyordu zira betimlemelerde eğer sayı belirtilirse isimlerin tekil kalması konusundaki yazım kuralına uymalıydık. Ancak birçok masalsı anlatımda bu kuralın es geçildiğini hatırladık (Bkz. Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler, Ali Baba ve Kırk Haramiler vb) ve Azeroth hikâyelerinin anlatımına da uygun olduğunu düşünerek “Üç Çekiçler Savaşı” demeye karar verdik.

Videolarda ise olay biraz daha değişik işliyor. Bildiğiniz üzere şu anda YouTube kanalımızda World of Warcraft sinematiklerini ve Blizzard Entertainment’ın sunduğu kısa animasyonları Türkçe alt yazı ile sizlere sunuyoruz. Ancak videolarda konuşma hızı ile yazı bütünlüğünü koruyabilmek adına birebir çeviri yapmaktan sakınıyor, olabildiğince aynı anlamı verecek şekilde cümle yapısını değiştiriyoruz. Neden bahsettiğimizi daha net anlayabilmeniz için örnek teşkil etmesi açısından buraya tıklayarak ulaşabileceğiniz videonun orijinalinde tek bir cümle olarak verilmiş anlatımı iki cümleye böldük. Bu gibi örneklerimiz diğer videolarda da mevcut; göz atmanızı tavsiye ederiz. Ayrıca kimi videolarda özel durumlar söz konusu olduğu ve yapımcıların diğer diller için resmi olarak yöneldikleri çevirileri göz önünde bulundurduğumuzu da bir not olarak ekleyelim.

Bu noktada farklı bir yaklaşımımız ile ilgili örneği de vermemiz gerekeceğini düşünüyoruz. Burdens of Shaohao – Fear videosunun alt yazısını hazırlarken “Townlong Steppes” olarak anılan bölgeyi ne diye çevirmemiz gerektiği üzerine araştırma yaptık. “Uzunkasaba Bozkırları” mı diyecektik? Pek doğru gibi durmuyordu. Sonra Blizzard’ın diğer dillere ne şekilde çevirdiğine göz attık ve beklemediğimiz bir durumla karşılaştık: Fransızcada “Steppes de Tanglong”, Almancada “Tonlongsteppe”, İtalyancada “Steppe di Tong Long”, İspanyolcada “Estepas de Tong Long” olarak çevrilmişti. Şaşkınlıkla neden olabileceğini araştırırken “Townlong”un aslen İngilizcede “peygamber devesi” anlamına gelen “mantis” sözcüğünün Çincede karşılığı olan “tángláng” kelimesinin okunduğu gibi yazılması olduğunu öğrendik… Kafanız karıştı, değil mi? Bu bölgede yaşayan ırkın aslen peygamber devesi böceğine benzeyen mantidler olduğu düşünülürse çok da garip değil. Bu nedenle bizler de buraya tıklayarak ulaşabileceğiniz videoda “Tang Long Bozkırları” olarak çevirerek orijinalde Blizzard’ın izlediği yola sadık kalmayı tercih ettik.

Warcraft ile ilgili çalışmalarımızdan çokça örnek verdik, farkındayız; ancak en yoğun şekilde çıkan tarihçelerimizden olduğu ve sayısız terim içerdiği için daha iyi anlaşılacağını düşündük. 🙂

Uzun lafın kısası, yaptığımız işin üzerine çok eğiliyoruz. Söz konusu yazılarımız olunca birçok farklı kaynağı inceleyerek ve diğer dillere yapılan resmi çevirileri gözden geçirerek elimizden geldiğince en doğru şekilde sizlere sunmaya çalışıyoruz. Defalarca kontrol ediyor, içimize sinmeyen yerleri ya değiştiriyor ya da daha uygun ne kullanabiliriz diye danışarak ilerliyoruz. Ekibimizde bugüne kadar sayısız inceleme yazmış ve birçok oyun dünyasının hikâyesine hakim olanlar olsun, dil bilim ve çeviri eğitimi alanlar olsun, onlarca kaynağı okumuş ve akıcı anlatım konusunda etkin çalışmalar yapmış olanlar olsun birçok değerli arkadaşımız yer alıyor. Ancak bu sizleri yanıltmasın, yazının başlarında da belirttiğimiz gibi egosu yüksek insanlar değiliz ve yanlış olduğunu gördüğümüz bir şeyi düzeltmekte herhangi bir sıkıntı yaşamıyoruz.

Önerilerinize açığız, fikirlerinize saygı duyuyoruz; ancak yapıcı oldukları takdirde. Kişisel tercihlerinizden ötürü bu kadar uğraştığımız çalışmalarımızla ilgili neyin yanlış olduğunu belirtmeden veya daha iyi nasıl yapılabileceğini söylemeden sadece karşı çıkan yorumlar yaptığınızda bizi ciddi şekilde baltalamış oluyorsunuz. Kimlerin, hangi konularda gerçekten yetkin olduğunu bilemeyiz ancak unutmamak gerekir ki eleştirdiğiniz kişiler de hem eğitimlerinin hem de yıllarca bu işle ilgilenmenin getirdiği tecrübelerinin sağladığı bilgi birikimine sahipler. O yüzden yapıcı yorumlarınız bizler için çok önemli.

Bugüne kadar bu şekilde ilerledik. Oldukça olumlu yorumlar aldık. Bu yüzden pes etmek veya sadece tek bir çeviriyi beğenmediniz diye severek yaptığımız bu işi bırakmak niyetinde değiliz. Biz bu şekilde yapmayı seviyoruz ve düzgün bir şekilde aktardığımızı düşünüyoruz. Eğer bu sizin için uygun değil ise saygıyla karşılarız; kişisel tercihinizdir.

Ayrıca bu zamana kadar bizi takip eden arkadaşlara da teşekkürü bir borç biliriz.

Görüşmek üzere!